De Orgels van de Oude Kerk
en de
Stichting Orgelconcerten Oude Kerk Voorburg
Stichting Orgelconcerten Oude Kerk Voorburg
De Stichting Orgelconcerten Oude Kerk Voorburg organiseert orgelconcerten op het prachtige Marianne-orgel (van Bätz-Witte uit 1879).
Zie voor het programma: www.stichtingorgelconcertenoudekerkvoorburg.nl
Donaties voor het in stand houden van deze concerten kunt u storten op:
IBAN-rekening: NL89 INGB 0003 6014 83 t.n.v. Stichting Orgelconcerten Oude Kerk Voorburg
Onze dank daarvoor!
De concerten worden mede mogelijk gemaakt door onze donateurs en de sponsoren:
De Vos Verf – Stichting Sint Nicolaas Gasthuis – KopiePlus
In het tijdschrift ‘Orgelnieuws’ is een uitgebreid verslag van de heer Dirk Bakker opgenomen over de restauratie van het Marianne orgel
Een orgel herboren!
Kijk en luister vooral ook mee naar de eredienst a.s. zondag 24 januari om 10.00 uur.
Deze week is de restauratie van het Marianne orgel afgerond en Fred Verschoor (voorzitter van de orgelrestauratiecommissie) zal ons hier het e.e.a. over vertellen tijdens de dienst. En natuurlijk zullen onze organisten Hans Houtman en Jan Drogers het orgel weer laten klinken als nooit tevoren.
De restauratie van het J.F. Witte-orgel of Marianneorgel afgerond. De werkzaamheden van het De Jongh Schildersbedrijf zijn afgesloten. De frontpijpen van het orgel zijn weer teruggeplaatst en eind november werd de steiger verwijderd. De restauratie is voltooid.
Orgeladviseur Dirk Bakker: ‘Gelijktijdig met het noodzakelijke groot onderhoud is het orgel zoveel mogelijk terug gebracht in de staat van 1879, toen orgelmaker Johan Frederik Witte een nieuw orgel leverde. Dit is bereikt door een nauwe samenwerking tussen de vakkundige orgelbouwers Martin Butter en Sander Booij en de restauratiecommissie, waarin ook onze organisten zitten (onder leiding van Fred Verschoor).’
In de tweede helft van de vorige eeuw zijn er diverse aanpassingen uitgevoerd, die zowel het aantal stemmen (registers) vergrootten als het klankkarakter wijzigden.
Bakker: ‘Daarmee werd het orgel meer geschikt gemaakt voor een breder scala aan muziek. De huidige aanpassingen zorgen ervoor dat de kwaliteit en het klankbeeld van 1879 worden aangevuld. De registers Mixtuur en Viola zijn gereconstrueerd en de Cornet is nieuw gemaakt, naar voorbeeld van de originele Cornet in het orgel van de Evangelisch Lutherse Kerk te Utrecht (J.F. Witte 1880).’
Musicerende engelen
Met veel zorg zijn de decoraties van het orgel onder handen genomen. Er kwam zelfs een meubelmaker aan te pas om kleine onderdelen te repareren en meterslange spleten, ontstaan door gekrompen houtdelen, te dichten voor het aflakken. De musicerende engelen, die het orgel flankeren, staan er weer fris en opgetogen bij.
In de zomermaanden werd de vrouw van Sander Booij ernstig ziek. Een levertransplantatie zou haar leven moeten redden. Helaas is ze na een zeer intensieve strijd op 31-jarige leeftijd overleden. Een zware klap voor Sander. Het is volstrekt begrijpelijk dat dit grote verlies tot vertraging heeft geleid.
Financiële steun gewenst!
De subsidieresultaten vallen wat tegen vanwege corona. Daarom aan u de vraag om financiële steun. U kunt uw gift overmaken op NL07 RABO 0373 7311 32 t.n.v. Protestantse Gemeente Voorburg o.v.v.: Steun voor orgelrestauratie Oude Kerk.
U kunt de orgelrestauratie ook steunen door kaarsen (€ 6,- per stuk) met de afbeelding van de toren te bestellen bij Frank Arons, E f.arons@ziggo.nl, M 06 2276 2280. Graag het bedrag overmaken naar de Protestantse Gemeente Voorburg Wervingscommissie NL 48 INGB 00048 30726.
– Steunt u ook?
De restauratie van het Marianneorgel: Het orgel in de Oude Kerk werd vervaardigd door de orgelmaker Johan Frederik Witte (Fa J. Bätz & Co.) – officieel ‘hofleverancier van Zijne Majesteit Den Koning’. Voor het herstel is financiële steun nodig.
Ons orgel werd in 1879 geschonken door prinses Marianne, de jongste dochter van Koning Willem I, die lange tijd in Voorburg woonde. Vandaar dat dit Witte-orgel ook wel het Marianneorgel wordt genoemd. De laatste grote onderhoudsbeurt was meer dan 40 jaar geleden. Tijdens de voorbereiding voor de aanpassingen van het interieur in de Oude Kerk nam Louis Cosman het initiatief voor restauratie. Bij de evaluatie van de offertes (drie voor het groot onderhoud en nog eens drie voor de restauratie van het schilderwerk) werd de hulp van orgeladviseur Dirk Bakker ingeroepen.
Herstel
In januari 2019 schreef dhr. Bakker een rapport over het Marianneorgel en de ingediende herstelplannen van de orgelbouwers. In nauw overleg met onze organisten Hans Houtman en Jan Droogers en onder leiding van onze Gebouwen Commissie is besloten om de restauratie van het Marianneorgel te gunnen aan Martin Butter, orgelmaker & klavierinstrumentenmaker uit Ridderkerk. De opdracht voor het schilderwerk ging naar de firma De Jongh BV uit Waardenburg. Uiteraard zijn deze plannen ook besproken met, en goedgekeurd door de kerkenraad van de Martinigemeente en het College van Kerkrentmeesters.
Koororgel
Het kabinet- of koororgel is in 2011 geheel gerenoveerd, maar helaas waren er storende mankementen, die het gebruik belemmeren. De problemen zijn zowel van mechanische als klankgevende aard en een vakkundig herstel van het kabinetorgel heeft een hoge prioriteit. Besloten is het kabinetorgel grondig door Martin Butter onder handen te laten nemen. De planning is om bmet de restauratie van het koororgel te beginnen zodra de restauratie van het hoofdorgel is afgerond, mits dat mogelijk is gezien de coronacrisis.
Subsidie en sponsoring nodig
Aan deze restauraties zijn behoorlijke kosten verbonden. Gelukkig kunnen die voor een groot deel worden gedekt uit de verkoop van de orgels uit de Fonteinkerk en de Opstandingskerk en de orgel bestemmingsreserve. Toch zullen er ook subsidies en sponsoren nodig zijn. Het organiseren van ondersteunende inzamelingsactiviteiten, zoals concerten, is op dit moment moeilijk. Daarom de vraag aan u om dit werk financieel te steunen.
U kunt een gift overmaken naar NL07 RABO 0373 7311 32 ten name van Protestantse Gemeente Voorburg o.v.v.: Steun voor orgelrestauraties Oude Kerk.
Tekst: Alewijn Schouten
Het plan van aanpak van de restauratie leest u in de bijlage >
Geschiedenis van de orgels in de Oude of Martinikerk
De Oude of Martinikerk van Voorburg kent een bijzondere orgelgeschiedenis. De stichting van een orgel, daterend uit het jaar 1800 en de voltooiing van een fraai tweeklaviers orgel door de Leeuwarder orgelmaker L. van Dam in 1806 heeft destijds in de regio veel indruk gemaakt. In de jaren 1878 en 1879 werd dit orgel vervangen door een orgel vervaardigd door de orgelmaker Johan Frederik Witte te Utrecht. Hij was de zoon Christian Gottlieb Friedrick Witte, die het beroemde orgelmakershuis van Bätz, onder de naam van Fa. J. Bätz & Co voortzette. Dit Witte-orgel was een geschenk van H.K.H. Prinses Marianne, de jongste dochter van Koning Willem I, die lange tijd in Voorburg woonde. Vandaar dat dit Witte-orgel in Voorburg het Marianneorgel wordt genoemd.
De beelden die tot juli 1879 het Van Damorgel flankeerden, bevinden zich nog steeds naast het huidige Marianneorgel en maken, samen met de orgelzolder en de achterwand uit 1806, deel uit van de schitterende entourage.
In 1968 is door Flentrop Orgelbouw een nieuw 2 voets register aan het tweede manuaal toegevoegd en de manier waarop dit gebeurd is dwingt respect af.
De Firma Hendriksen & Reitsma heeft in 1976 een aantal wijzingen doorgevoerd met het doel om de klank van het orgel te moderniseren. Tijdens twee bezoeken eind 2018 viel het orgeladviseur Dirk Bakker op hoe zorgvuldig en conserverend het orgel technisch onderhouden is, ook qua stemming en stemmingsinrichtingen.
dispositie van het hoofdorgel
Kabinetorgel
Het orgel is omstreeks 1800 gebouwd en komt oorspronkelijk uit particulier bezit. De meeste pijpen klinken goed. De motorkist is goed gemaakt en zowel de motor als de orgelwind zijn nauwelijks te horen. Het speelmechaniek en het versleten toetsbeleg zal aangepast worden en een aantal metalen orgelpijpen moet gerestaureerd worden, omdat ze geen goede toon meer geven. Het klavier ligt onnatuurlijk hoog omdat extra regels onder het orgel zijn aangebracht voor de windkanalisatie. Het windkanaal wordt aangepast zodat het klavier weer op normale hoogte komt te liggen.
informatie over het kabinet orgel